czw., 17.10.2019
18:00–20:00
Wykład
Muzeum Warszawskiej Pragi
wstęp wolny

Druga „Nowa Jerozolima” na Pradze i jej założyciele | Prawobrzeżni

Zapraszamy na wykład z cyklu „Prawobrzeżni”, w czasie którego dr Zofia Borzymińska opowie o życiu społeczności żydowskiej Pragi w XVIII wieku.

Uchwała sejmowa z wiosny 1775 r., uzupełniona w sposób niezupełnie zgodny z prawem przez marszałka sejmu, zezwoliła Żydom, którym nie wolno było w Warszawie mieszkać, na osiadanie tuż poza jej okopami. W ciągu kilku miesięcy po lewej stronie Wisły wzniesiono osiedle żydowskie, które starozakonni nazwali Nową Jerozolimą. Kiedy jednak mieszczanie wsparci przez marszałka wielkiego koronnego Stanisława Lubomirskiego, wchodząc w ostry spór z królem Stanisławem Augustem doprowadzili do jej zniszczenia, Żydzi – wspierani przez monarchę – postanowili zbudować drugą Nową Jerozolimę – tym razem na praskim brzegu rzeki. Podjęta przez nich inicjatywa, prowadzona konsekwentnie krok po kroku, powiodła się i wyznawcy religii mojżeszowej uzyskali dla siebie na wiele lat ostoję na Pradze. Odtąd niemal nieprzerwanie, aż do II wojny światowej, w pejzażu miejsko-przedmiejskim Pragi stanowili oni stały, ważny element, nadający tej części miasta specyficzny rys.

Gościem wieczoru będzie dr Zofia Borzymińska – historyk i filolog, leksykograf, redaktor językowy i merytoryczny, wieloletni pracownik naukowy Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, zajmująca się dziejami Żydów w Warszawie w XVIII i XIX w. Laureatka nagrody Instytutu Yad Vashem za osiągnięcia i całokształt pracy (1993).

Spotkaniu towarzyszyć będzie premierowa prezentacja jej najnowszej książki: „Non tolerandis…? Meandry obecności Żydów w Warszawie u schyłku I Rzeczpospolitej” (t. 1 i 2, Warszawa 2019, Instytut Pileckiego i PIW). Na spotkaniu będzie można zdobyć autograf Autorki.

Wstęp wolny – bilety bezpłatne do pobrania w kasie Muzeum

Projekt Prawobrzeżni

Realizowany od 2015 roku projekt poświęcony jest postaciom i rodzinom związanym z prawobrzeżnymi dzielnicami miasta. Tym znanym (jak Jan Wedel, Julian Różycki czy Wiesław Ochman) i tym nieco zapomnianym (jak np. inż. Tadeusz Wenda, czy Sabina Sebyłowa). Przypominamy ludzi, których życie, aktywność, przedsiębiorczość oraz dorobek w zakresie gospodarki, życia społecznego, nauki i sztuki stanowi część rzadko przywoływanej historii Pragi, Grochowa, Kamionka, Saskiej Kępy, Bródna, Białołęki.

Więcej o projekcie

Wydarzenie zostało realizowane dzięki wsparciu finansowemu miasta stołecznego Warszawy, w ramach zintegrowanego Projektu Rewitalizacji m.st. Warszawy do 2022 r.